| تيك‌تاك ساعت زندگي كه در ظاهر نشانه گذشت عمر زيستي بشر از فاز جواني و قدرت، به سوي ميانسالي و سپس ورود به فاز پيري و كاهش قدرت و توان زيستي است، همتاي شگفت‌آوري در درون هر انسان دارد كه محاسبه دقيق مجموعه‌اي از فعاليت‌ها و كاركردهاي زيست‌شناختي حيات انساني را انجام مي‌دهد و با عنوان ساعت بيولوژيك هنوز هم براي بشر و قلمروي دانش او اسرار ناپيدايي دارد. ساعت زيستي بدن در مورد زنان، جدا از اين كه با صداي تيك‌تاك خود علامت كاهش قدرت جنسي و باروري را اعلام مي‌كند، با صدايي بلندتر رسيدن يك زن به ميانسالي و آغاز فاز جديدي از حيات را هشدار مي‌دهد و ريشه‌اي ديرينه در باور و آگاهي عمومي دارد. در عين حال، به پديده‌اي واقعي اشاره دارد و آن اين واقعيت است كه زنان 35 سال به بالا، در مقايسه با زنان جوان‌تر از 26 سال، تنها 50 درصد احتمال باردار شدن در بارورترين و مستعدترين شرايط ماهانه‌شان دارند. اما پرسشي كه در اينجا مطرح مي‌شود اين است كه آيا مردان هم به وضعيت مشابهي دچار مي‌شوند؟ هري فيچ، مدير مركز باروري مردان شهر نيويورك و نويسنده كتاب «ساعت بيولوژيك: زنگ هشدار براي پيري، قدرت جنسي و باروري در مردان» معتقد است ساعت بيولوژيك براي زنان، به منزله كاهش در قدرت باروري و توليد مثل و همچنين داشتن كودكاني با مشكلات ژنتيكي غيرطبيعي با افزايش سن مادر است؛ اما جالب است كه اين اتفاق دقيقا در مورد مردان هم روي مي‌دهد. با اين اوصاف، چطور كشاورز هندي، نانو رام جوكي، پس از 90 سالگي صاحب فرزندي سالم مي‌شود؟ چنين كار برجسته‌اي براي يك زن غيرممكن است، حتي در سن زني مثل كارملا بوساداي 67 ساله كه در ژانويه 2007، با دروغ گفتن درباره سنش، دوقلويي را در محيط آزمايشگاهي به دنيا آورد. محققان معتقدند هرچند قدرت باروري در مردان با افزايش سن و همراه با سطح تستوسترون كم مي‌شود، اما به حد صفر نمي‌رسد. البته پيرمرد هندي قطعا استثناست و قاعده‌اي درباره طول عمر زيستي مردان براي توليد مثل تلقي نمي‌شود. پژوهشي در اين رابطه نشان مي‌دهد كه احتمال پدر شدن براي مردان زير 30 سال، 1/32 درصد است كه در مردان 50 سال به بالا، اين ميزان به 20 درصد كاهش مي‌يابد كه حاكي از كاهشي 38 درصدي در قدرت باروري و توليد مثلي مردان در ميان اين فاصله سني است. هرچند قدرت باروري در مردان با افزايش سن همراه با سطح تستوسترون كم مي‌شود، اما هيچگاه به حد صفر نمي‌رسد در تحقيق ديگري كه 97 مرد بين 22 و 80 سال را مورد آزمون قرار داده، نتايج نشان مي‌دهد اين مردان هر چه كه مسن‌تر مي‌شوند، با كاهش حجم مايع محتوي اسپرم تا ميزان 03/0 ميلي‌ليتر در سال، از ميانگين كلي 7/2 ميلي‌ليتر روبه‌رو مي‌شوند و اين در حالي است كه «تعداد كل اسپرم جنبنده» اين مردان به ازاي هر سال افزايش سن‌شان تا حدود 5 درصد كاهش يافته است. اين شاخص، معياري خام و اجمالي براي پتانسيل باروري اسپرم يك فرد بر اساس جنبش و حركت آن است كه در آزمايش تخمين قدرت باروري مردان، مورد استفاده پزشكان متخصص قرار مي‌گيرد. در تحقيق ديگري از سوي فيچ و همكاران، نتايج نشان داده كه كودكان زنان بالاي 35 سالي كه پدران ايشان نيز در همان دوره سني بودند، در مقايسه با فرزنداني كه پدران‌شان جوان‌تر بودند، احتمال بيشتري براي ابتلا به نشانگان داون (منگليسم) نشان داده‌اند. در ساير تحقيقات، با پيش‌فرض بروز بيماري در بچه‌ها، نتايج جالب توجهي به دست آمد. مثلا احتمال بيشتري دارد كه مردان مسن‌تر پدر فرزنداني مبتلا به بيماري‌هاي رواني و نقص‌هاي ذهني هوشي يا ساير كمبودها باشند. تحقيق ديگري از ميان تحقيقات «آرشيو روانپزشكي عمومي» ايالات متحده نشان مي‌دهد كه به طور كلي، از ميان هزار كودكي كه مادران‌شان همسر بالاي 50 سال داشته‌اند، 11 كودك دچار شيزوفرني (جنون جواني يا اختلال تعدد شخصيتي) بوده‌اند و در مقايسه با پدراني كه 20 ساله و پايين‌تر بوده‌اند اين تعداد به 3 كودك در هزار تولد مي‌رسد. نتايج پژوهش ديگري از همين آرشيو، حاكي از اين است كه كودكان مردان 40 ساله يا مسن‌تر، در مقايسه با كودكان پدران زير 30 سال، 6 برابر بيشتر به اختلالات طيفي اوتيسم (درخودماندگي و خيال‌پرستي كودكان) دچار مي‌شوند. با اين اوصاف، آيا اسپرم مردان با گذشت زمان ازكارافتاده مي‌شود؟ براي حفظ سطوح اسپرمي، سلول‌هاي معروف به سلول‌هاي نطفه يا ياخته‌هاي جنسي، بايد تقسيم شوند. تا 50 سالگي، اين ياخته‌هاي جنسي 840 بار تقسيم خواهند شد و هريك از اين تقسيمات فرصتي براي احتمال خطا و نتيجه نگرفتن است. به اعتقاد محققان مركز تحقيقات باروري مردان نيويورك، در تقسيم اين سلول‌ها، بيشتر از يك احتمال براي داشتن ناهنجاري‌هاي ژنتيكي وجود دارد و اين جهش‌هاي ژنتيكي در اسپرم مردان، موجب تاثيرپذيري ژن‌ها و بروز تغييراتي در ساختار اصلي رشته دي‌ان‌اي مي‌شود و مي‌تواند مشكلاتي در فرزندان و نتاج ايجاد كند. در همين زمينه، مهندسان زيستي دانشگاه واشنگتن، در تحقيقي اسپرم مردان را در سن‌هاي مختلف مقايسه كرده‌اند و براساس نتايج به دست آمده، به يقين مي‌توان گفت كه دي‌ان‌اي اسپرم مردان بالاي 35 سال، نسبت به مردان جوان‌تر آسيب‌پذيرتر است. با اين كه فرض مي‌شود اسپرم‌هاي ناسالم مرتكب خودكشي سلولي مي‌شوند، ديده شده كه برخي از اسپرم‌ها، توانايي «يكي براي همه، همه‌‌‌براي يكي» خود را از دست داده بودند؛ وضعيتي كه در آن، اسپرم‌ها به دور يك تخمك حلقه مي‌زنند تا بالاخره يكي موفق به رخنه شود. به اعتقاد محققان، بروز اين مشكل منجر به تولد فرزنداني با دي‌ان‌اي معيوب مي‌شود كه ممكن است ترجمه ژنتيكي آن به نقايص ذهني و جسمي بينجامد. اما آيا مردان مي‌توانند از بروز اين صدمات جلوگيري كنند؟ پاسخ اين سوال به اعتقاد سينگ، مهندس زيستي دانشگاه واشنگتن، منفي است؛ اما مردان ممكن است بتوانند اين آسيب‌ها را كم كنند. فاكتورهايي در كنترل مردان وجود دارد كه مي‌تواند باعث تسريع تاثيرات منفي و ناسازگار شود. با اين كه بايد از مصرف الكل، دخانيات و آلاينده‌هاي زيست‌محيطي و حتي قهوه اجتناب كرد، اما حتي پس از اصلاح فاكتورهاي گوناگون مربوط به شيوه زندگي، دي‌ان‌اي اسپرم با افزايش سن به طور فزاينده‌اي آسيب‌ديده مي‌شود. در حال حاضر، سوال اين است كه آيا مي‌توانيم ساعت بيولوژيك مردان را معكوس كنيم؟ واقعيت اين است كه ساعت زيستي براي هر دو جنس تيك‌تاك مي‌كند. منبع : scientific American مهريار ميرنيا |
↧
محدوديت مردان براي پدر شدن
↧