
-کسری ولایی:فیلمی که میتوانست خیلی راحت به یک کمدی ناخواستهی درجه یک تبدیل شود، در عمل یک اثر استاندارد و خوشساخت از آب درآمده که اتفاقا تماشاگرانش را سورپرایز میکند. «گناهکاران» فرامرز قریبیان فوقالعاده نیست ولی امتیازاتی دارد که معمولا سینمای ایران از آن بیبهره است. بر اساس قواعد و فرمولهای ژانر ساخته شده، اصول زیباییشناسی را در حد مطلوبی رعایت میکند، داستانش با عناصر زندگی مدرن شهری پیش میرود و مهمتر از بقیه اینکه از دل سینما درآمده و برای تماشاگرانی ساخته شده که برای فیلم دیدن به سینما میروند...
کافی است تا نقدهای فیلمهای ایرانی ساخته شده در چند دههی اخیر را مرور کنید. صفتهایی مانند جذاب، خوشساخت و سرگرمکننده کمتر برای فیلمها به کار برده شده و در عوض تا دلتان بخواهد فیلمهای شریف، دردآشنا، ارزشمند و متعهد داریم. اصولا در سینمایی که محورهایش را بهزیستی (مناطق محروم و موارد مشابه)، کافی شاپ و آپارتمان تشکیل میدهد، فیلمها از بیانیه و مثلا دغدغههای اجتماعی میآیند و فیلمسازها هم طبیعتا از جایی غیر از سینما. در این ساختار سینمایی ژانر که معنا ندارد و زیباییشناسی و عناصر بصری هم تاثیرگذار نیستند. خب حالا با فیلمی طرفیم که خارج از این مسیر بسته تولید شده و نشان میدهد که چه کارهایی را میشود در سینمای این کشور انجام داد که کمتر به سمتش رفتهایم.
«گناهکاران» را کسانی ساختهاند که فیلم و سریال خوب، زیاد دیدهاید و سعی کردهاند که سطح سلیقهی موجود در سینمای روز را در کار خودشان هم پیاده کنند. این سلیقه در خیلی از ریزهکاریهای اجرا مثل انتخاب لوکشینها و عناصر صحنه دیده میشود. فیلم سعی میکند که داستان جناییاش را بدون وابستگی عینی مشخصی به تهران 91 پیش ببرد و در عین حال با ارجاعهایی به زندگی جاری در این شهر، خیلی هم دنیای خودش را انتزاعی نکند. مثلا اسلحه در سینمای شهری ایرانی کلا عنصر نامانوسی است ولی «گناهکاران» پلیسی دارد که تمرین تیراندازی میکند، مثل کارآگاههای انوایپیدی بارونی و دستکش چرم میپوشد و برای مجرمها قلدربازی در میآورد و از طرف دیگر سر ظهر میرود کلهپزی، مطربی حرف میزند و متلکهای بامزهای میاندازد. موفقیت کم و بیش در رسیدن به چنین لحنی امتیاز اصلی فیلم است که آن را سرپا نگه میدارد.
البته این تریلر ایرانی هم عیب و نقصهای خودش را در منطق و گرههای داستانی و یا حتی در بعضی نکات اجرا دارد. ولی ساختار روایی، فرم بصری، بازیها، موسیقی و تدوین فیلم خیلی از استانداردها را رعایت کردهاند و از همه مهمتر این که بعد از مدتها فیلمی ساخته شده که میتواند تماشاگرش را سرگرم کند. چه چیزی بهتر از این!
کسری ولایی